تجارت الکترونیک چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

تجارت الکترونیک چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

تجارت الکترونیک چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

اگر شما هم علاقه‌مند به راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی خود هستید یا می‌خواهید اطلاعات بیشتری در زمینه تجارت الکترونیکی (که البته اغلب افراد به آن تجارت الکترونیک می گویند) کسب کنید در این مقاله همراه من باشید؛

تجارت الکترونیک چیست؟

در تجارت‌الکترونیک بازارهای خرید و فروش به صورت آنلاین ایجاد می‌شوند و شبکه‎های اینترنتی به‌عنوان واسطه‌ای میان مصرف کنندگان و تولیدکنندگان قرار می‌گیرند.

فروشگاه‎های اینترنتی به‌عنوان بنگاه‎های اقتصادی عمل می‌کنند و کاربران اینترنتی هم خریداران و مشتریان هستند. البته تجارت الکترونیک را می‌توان با نام کسب و کار اینترنتی هم یاد کرد.

در سال‎های اخیر به دلیل رشد روزافزون استفاده از اینترنت، کسب و کار اینترنتی بیش از پیش رونق گرفته است و دیگر مثل گذشته یک واژه غریب و نامفهوم به‌شمار نمی‌رود.

تجارت الکترونیک در ایران چگونه است؟

کسب‌وکار اینترنتی یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های خدماتی در عرصه اقتصاد جهانی و ملی محسوب می‌شود و رشد روزافزون این نوع تجارت بر تمام جنبه‌های اقتصادی، مالی و مراودات بین‌الملل تاثیرگذار بوده است.

تجارت الکترونیک در ایران یک نوع تسریع کننده است که برای رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری از آن نام برده می‌شود.

امروزه کارشناسان براین باورند که در شرایط فعلی اقتصاد جهانی و تغییر مناسبات آن، سیاست‌گذاران باید در ایران زمینه‌های توسعه و افزایش سهم تجارت‌الکترونیکی را با توسعه زیرساخت‌های آن فراهم کنند.

تحلیلگران پیشنهاد می‌کنند که سیاست‌گذاران برای توسعه بازار کسب و کار اینترنتی ضمن تامل در تاسیس فروشگاه‌های بزرگ، باید از طریق بسترسازی مناسب، زمینه‌های رفع موانع، اصلاح و به روز‌رسانی قوانین تجارت الکترونیکی را براساس نیازهای جدید در این حوزه را فراهم کنند.

از طرفی دیگر یکی از پیشنهاد‌های کاربردی برای توسعه کسب‌وکار اینترنتی در ایران، حمایت از توسعه زیرساخت‌ و پلت‌فرم‌ها برای آسان‌تر کردن تاسیس فروشگاه‌های مجازی آنلاین است.

اما تازمانی که مسائل مالیاتی حوزه کسب‌وکار الکترونیکی در چارچوب مقررات مالیاتی کشور ساماندهی نشوند، توسعه متوازن در بازار کسب‌وکار الکترونیکی دور از انتظار خواهدبود.

ایران ظرفیت‌های قابل توجهی برای توسعه کسب‌وکار اینترنتی دارد. طبق شاخص تجارت‌الکترونیکی آنکتاد در سال ۲۰۱۶، ایران از بین ۱۳۷ کشور، رتبه ۷۷ را به‌دست آورده است.

بر اساس برآوردهای مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ایران، حجم معاملات کسب و کار اینترنتی ایران در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم بیش از ۱۱ درصد تولید ناخالص داخلی کشور که بر حسب PPP است را به خود اختصاص داده است.

به‌طور کلی هم اکنون توسعه تجارت الکترونیک در ایران در دوران پس از تولد و قبل از بلوغ خود قرار دارد. بیش‌از ۶۵ درصد از جمعیت ایران را افراد زیر ۳۵ سال تشکیل می‌دهند که نقش مهمی در توسعه تجارت الکترونیک ایران دارند.

اما درخصوص توسعه تجارت‌الکترونیک در ایران موارد مختلفی از سوی کارشناسان توصیه و پیشنهاد می‌شود. همچنین موضوع اعتماد مردم به خریدوفروش آنلاین، مساله‌ای مهم و البته چالشی دیگر در پیش‌ رو است.

چراکه با وجود ایجاد نهادهایی مثل نماد اعتماد الکترونیکی (enamad)، در این زمینه هنوز نیاز به ایجاد و توسعه ابزارهای اعتمادساز و سازوکارهای تضمینی برای نظارت بیشتر بر خریدوفروش اینترنتی وجود دارد.

مساله مهم دیگر که باید سیاست گذاران به آن توجه کنند، نحوه اخذ مالیات از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات کسب‌وکار الکترونیکی و ترس از فرار مالیاتی ناشی از توسعه این خدمات است.

درنتیجه تا زمانی که مسائل مالیاتی حوزه کسب‌وکار در چارچوب مقررات مالیاتی کشور ساماندهی و لحاظ نشوند، توسعه متوازن و قابل توجه در بازار کسب‌وکار الکترونیکی بعید خواهد بود.

قانون تجارت الکترونیک

مانند هر رابطه‌ حقوقی که بین اشخاص برقرار می‌شود‌، قانون تجارت الکترونیک هم از اصول و ضوابطی مشترک در قراردادها برخوردار است و برخی از قواعد با‌توجه به خصوصیات و ماهیت کسب‌وکار الکترونیکی مورد نظر وضع می‌شود.

مانند اصل لزوم امکان شناسایی پیام‌های ارائه شده در شبکه، اصل اعتبار امضای الکترونیکی، قاعده‌ اعتبار نظریه‌ وصول در قراردادهای الکترونیکی و اصل اختیار فسخ حداقل هفت روزه برای مصرف‌کننده در خریدوفروش از راه دور مطرح شده است.

قانون تجارت الکترونیک برای حفظ آرامش مشتریان و دارندگان کسب‌وکارها دارای بندهای مختلفی است که رعایت آن‌ها الزامی است.

مزایای تجارت الکترونیک

کسب‌وکار الکترونیکی دارای مزایا و معایبی برای ارائه دهندگان و مشتریان است که در ادامه به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای تجارت ‌الکترونیک برای مشتریان

سهولت

یکی از مهم‌ترین مزایای کسب‌وکار الکترونیک برای مصرف‌ کنندگان آن راحتی است. مشتریان می‌توانند محصول مورد نظر خود را تنها با یک اشاره در اینترنت مشاهده و خریداری کنند.

تنها کافی است نام محصول مورد نظرشان را در موتور جستجوی گوگل تایپ کرده تا تمام گزینه‌ها پس از چند ثانیه به شکل سازماندهی‌شده ظاهر شوند.

وجود انواع گسترده‌ای از کالا‌ها

در تجارت الکترونیک، مشتری می‌تواند بدون نیاز به صرف زمان و انرژی برای رفتن از این مغازه به مغازه‌‌ای دیگر، به راحتی محصولات را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین قیمت را انتخاب کند. همچنین گزینه‌های بیشتری برای انتخاب پیش‌رو دارد.

مقایسه کالاها با یکدیگر

در تجارت الکترونیکی مشتریان می‌توانند کالاهارا به راحتی با هم مقایسه‌کنند. وقتی کالاها به صورت آنلاین عرضه می‌شوند، تمام مشخصات و ویژگی‌های کالاها قابل مشاهده هستند و امکان مقایسه کالاها با تمامی مشخصاتشان با سایر اجناس وجود دارد.

خواندن بررسی‌ها و نظرات

شما می‌توانید در خرید الکترونیکی نظرات و بررسی‌های دیگر مصرف‌کنندگان را بخوانید و از تجربیات افراد دیگر بهره ببرید. بررسی‌های مثبت و منفی در هر وب‌سایتی وجود دارد که شما می‌توانید نقدها و نظرات مثبت مربوط به هر کالا را مشاهده کنید، همچنین از دلایل کسانی که آن محصول را دوست نداشته‌اند باخبر شوید.

مزایای تجارت الکترونیکی برای کسب‌و‌کارها

افزایش فروش

کسب‌و‌کارهای آنلاین، نیازی به اداره کردن فروشگاه نداشته و می‌توانند فروش آنلاین بیشتری با سود بالاتری داشته باشند. این کسب‌و‌کارها با در دسترس بودن به‌صورت بین‌المللی، می‌توانند محصولات بیشتری را به فروش برسانند.

دسترسیِ ۲۴ ساعته

اگر شرایط جوی مناسب نباشد، بازهم تجارت آنلاین ۲۴ ساعته و در تمام روزهای سال، برای مصرف‌کنندگان قابل دسترس است.

افزایش مشتریان

وجود مشتری از دغدغه‌های اصلی تمام کسب‌و‌کارها است. در کسب‌وکار‌های آنلاین این دغدغه دیگر وجود نخواهد داشت، زیرا مردم از سراسر جهان، به محصولات آن‌ها دسترسی داشته و می‌توانند در هر زمانی برای خرید به آن‌ها مراجعه کنند. این‌گونه شانس بیشتری در جذب مشتری‌های خود دارند.

ساده شدن پرداخت‌ها

در تجارت‌الکترونیک، دیگر نیازی به انتظار برای نقد شدن چک یا انتظاری ۳۰ روزه برای دیگر پرداخت‌ها نیست؛ چراکه تراکنش‌ها بلافاصله انجام شده یا حداکثر به دو یا سه روز زمان نیاز دارد تا پول، از طریق سیستم بانکی وارد حساب‌ شود.

معایب تجارت‌الکترونیک

معایب تجارت الکترونیک برای مشتریان

حریم خصوصی و امنیت

قبل از انجام تراکنش‌ها به‌صورت آنلاین، ابتدا گواهی‌های امنیتی مثل نماد اعتماد الکترونیکی و… را باید مورد بررسی قرار دهید. درست است که خرید آنلاین ساده است، ولی امکان به سرقت رفتن اطلاعات شخصی در سایت‌های غیر معتبر زیاد است.

بسیاری از سایت‌ها قابل اطمینان هستند، ولی باز هم باید تحقیق کرده و سایت‌هایی را که از امنیت کافی برخوردار نیستند، شناسایی کنید.

کیفیت

با وجود اینکه در تجارت الکترونیک، همه چیز به‌راحتی در دسترس است، شما تنها بعد از تحویل گرفتن کالا می‌توانید آن‌ را واقعا ببینید و لمس کنید.

درنتیجه حتما باید پیش‌از خرید، روش‌های بازگرداندن کالا را در صورت عدم رضایت از آن، بررسی کنید. همیشه پیش از خرید مطمئن شوید که گزینه‌ای برای بازگرداندن کالاها وجود خواهد داشت.

تاخیر در دریافت کالا

هرچند در بیشتر موارد، تحویل محصولات سریع‌ انجام می‌شود، ولی باید آمادگی تاخیر در دریافت کالاها را داشته باشید. به طور مثال، مشکلاتی مثل برف ‌و باران ‌یا همه‌گیری ویروس کرونا می‌تواند سیستم حمل‌و‌نقل را مختل کند. این احتمال نیز وجود دارد که محصول شما گم شود یا به آدرسی اشتباه تحویل داده شود.

معایب تجارت الکترونیکی برای کسب‌و‌کارها

مسائل امنیتی

با وجود اینکه کسب‌و‌کارها اقدامات بسیاری انجام می‌دهند تا امنیت خود و مشتریان‌ را حفظ کنند، افرادی سودجو وجود دارند که می‌توانند از این شرایط برخلاف سود کسب‌وکارها استفاده کنند. همه‌ ‌ما در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که بزرگ‌ترین و مشهورترین کسب‌و‌کارها هم ممکن است هک شوند.

مسائل پرداختی و مالی

بسیاری از موسسات مالی، در زمان پرداخت صورت‌حساب، طرف مشتری را می‌گیرند، زیرا می‌خواهند مشتری خود را حفظ کنند. این مسئله زمانی که کالاها قبلا به مشتری تحویل داده شده‌اند، ولی مبلغ پرداخت‌شده به حساب مشتری برگشته است، موجب تحمیل شدن خسارت به کسب و کار اینترنتی می شود.

ارجاع کالا و خدمات پس از فروش

از آنجایی که زیرساخت‌های کسب‌و‌کار آنلاین باید کامل و بی‌نقص باشند، این امر هزینه‌های دیگری را برای کسب‌و‌کار ایجاد می‌کند، زیرا مشتریانی هستند که پس از تحویل گرفتن کالا، از کیفیت آن راضی نبوده و کالا را مرجوع می‌کنند. به ویژه مصرف‌کنندگانی هم هستند که چیزی بیشتر از بازپرداخت مبلغ خود می‌خواهند.

امروزه به‌وجود آمدن روش‌های کسب‌وکار اینترنتی باعث رونق و ایجاد شدن کسب کارهای بسیاری در سطح جهانی شده است. ولی مانند هر مسئله‌ای تجارت الکترونیکی هم شامل مزایا و معایبی است که باید آن‌هارا درنظر بگیرید و سپس آگاهانه قدم در این راه بگذارید.

خوشحال میشم اگر نکته یا نظری دارید از طریق بخش دیدگاه ها با من در میان بگذارید.

امیر ابارشی

امیر ابارشی

از سال 89 به صورت تخصصی در حوزه کسب و کارهای آنلاین فعالیت دارم و همیشه در حال یادگیری و اجرا بودم و هستم. دوست داشتی تجربه کاری من رو بخون...

یک پاسخ بگذارید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

آخرین دیدگاه ها
    شرکت در وبینار
    برچسب ها